Vikipedio: Historio de Laozio

Diferencoj (de la antaŭa granda revizio) (neniuj aliaj ŝanĝoj)

Ŝanĝis: 1,20c1,8

Laozio (jc -VI) (cxine, Laozi)
estas grava cxina filozofo kiu skribis la libron Dao De
Jing ("Vojo kaj Virto") kaj fondis taoismon, unu el la
tri cxefaj religioj de tradicia Ĉinio (kune kun budhismo kaj konfuceismo),
kaj, kun konfuceismo, parto de la fundamento de cxina filozofio. Laozio
kaj taoismo profunde influis cxinan penson, arton kaj spiriton. Budhismo
interpretita laux taoismo farigxis
zenismo?
(budhismo cxana en Cxinio, la budhismo de meditado).

tao aux dao?

En Esperanto la vorto estas tao, cxar la vorto eniris la lingvon
kiam la cxina kutime estis skribita en romanaj literoj laux la sistemo de
Wade-Giles?. Nuntempe la kutima sistemo estas la pinjina sistemo, kiu
skribis tao kiel dao. Mi sekvas la pinjinan nur kiam la vorto ne
jam ekzistas tradicie en Esperanto.

Laozio (jc -VI) (cxine, Laozi) estas grava
ĉina filozofo kiu skribis la libron Dao
De Jing ("Vojo kaj Virto") kaj fondis
taoismon, unu el la tri cxefaj religioj de tradicia
Ĉinio (kune kun budhismo kaj konfuceismo?), kaj, kun
konfuceismo, parto de la fundamento de cxina filozofio. Laozio kaj taoismo
profunde influis cxinan penson, arton kaj spiriton. Budhismo
interpretita laux taoismo farigxis zenismo?.

Ŝanĝis: 30c18

Hindio kaj instruis princon...

Ŝanĝis: 32,34c20,21

Laux Ĝuangzio, taoisto de la jarcento
-IV, Laozio estis sagxulo en la tempo de Konfuceo kaj li mortis en Cxinio
mem.

Laux Ĝuangzio, taoisto de la jarcento -IV, Laozio estis sagxulo en la
tempo de Konfuceo kaj li mortis en Cxinio mem.

Ŝanĝis: 39c26,27

Sokrato kaj Jesuo ne verkis librojn, sed siaj sekvintoj).

Sokrato kaj Jesuo ne verkis librojn, sed siaj
sekvintoj).

Ŝanĝis: 45c33

kaj iafoje mistera. Tamen, gxis estas libro tre profunda kaj tre

kaj iafoje mistera. Tamen, gxi estas libro tre profunda kaj tre

Ŝanĝis: 49c37

La libro temas pri la Tao ("Vojo") kaj Deo ("Virto"). La Tao

Ŝanĝis: 115,162c103,104

Al la vera sanktulo, estas tri juveloj:

kompato,
modereco kaj
humileco.

La kontrauxo al cxiu estas egoismo.

Post Morto

La penso de Laozio ne estas taoismo entuta, sed nur la semo. Post lia
morto, Gxuangzio, la Sankta Paŭlo,
la Platono, la Lenino de taoismo, disvolvis taoismon. Taoismo farigxis unu
el la cxefaj skoloj de cxina filozofio, la jino al la jango de
konfuceismo. Post jarcentoj, Laozio farigxis dio, kaj taoismo religio, kun
temploj, ritoj, diaro, sacerdoto?j, monahxoj, ktp -- kvankam Laozio mem ne
kredis je dioj. La sacerdotoj, tamen, interpretis la diojn kiel esprimoj de
la Tao. En la plej severa aux pura sekto, la monahxoj meditas kaj ne
mangxas karnon, nek trancxas haron.

Kiam budhismo venis al Cxinio, taoismo influis gxian interpreton, tiel
naskinte
zenismon (tio
estas la japana nomo. La cxina nomo estas budhismo cxana -- budhismo de
metidato). Lauxvice, taoismo estis influita de budhismo.

Tra la epokoj, taoismo kutime estis subtenita de la imperiestro, sed en
1911, la imperiestro falis kaj la temploj estis rabitaj kaj taoismo
persekutita, precipe sub Mao kaj la Komunista Partio (kune kun iu alia
religio, kiun la Partio ne povis bridi). En 1949 estis milionoj da
monahxoj en Cxinio, sed in 1960 nur 50 mil.

Nuntempe taoismo estas religio de 20 milionoj, precipe en Tajvano. En la
Okcidento estas taoismo okcidenta: taoismo kiu sekvas Laozion kaj
Gxuangzion, sed sen dioj kaj kulto. En nia tempo, la plej grava influa de
taoismo estas per zenismo.

Influitoj (inter multaj aliaj):

[LI Bo]? (700-62) - fama cxina poeto
[Ursula LE GUIN]? (1929-) - usona auxtoro
[Thomas MERTON]? (1915-68) - katolika monahxo

En la libroj de infanoj en la angleparolantaj landoj, [Urso Pu]?
(angle, Winnie the Pooh) senagas taoisme dum Kuniklo agas tre
kontraux-taoisme.

Al la vera sanktulo, estas tri juveloj: kompato, modereco kaj
humileco. La kontrauxo al cxiu estas egoismo.

	Revizio 7 . . March 1, 2002 7:45 am fare de Stefano KALB
	Revizio 6 . . (redakteto) January 14, 2002 5:53 pm fare de Brion VIBBER [ligiloj]