Silmariliono

Literaturo > Tolkien > Silmariliono

---

La Silmariliono (angle The Silmarillion [zi SILmerilien], el Kvenja? titolo Quenta Silmarillion [kŭenta SIlmarillion] "Rakonto [de la] silmariloj (kŭenje Silmarilli, genitive -on)) estas libro unuafoje eldonita anglalingve en 1973 far [Christopher TOLKIEN]?. Kune kun aŭtoro [Guy KAY]? li redaktadis kaj finpreparis vastan gamon da skribaĵoj postrestantaj ĵus mortintan Tolkien. La tasko estis malfacila, ĉar la tekstoj spanis el la tuta vivodaŭro de Tolkien, kaj tre variis: Jenaj longis, jenaj mallongis, jenaj nefinitis, kaj jenaj uzis nomojn ne kongruantajn kun la resto. La Silmariliono estis la vera vivoverko de Tolkien, por kiu La Mastro de la Ringoj estis nure flanka afero, kaj ŝajne Christopher tro senatente publikis la sufiĉe koncizan verkon: Jaron post jaro poste li eldonadis mankantajn aŭ variajn tekstojn, ĉu en Unfinished Tales ("Nefinitaj Rakontoj"), ĉu en la seriego The History of Middle-earth ("Historio de Mez-Tero", ĝis 2002 12 volumenoj).

Enhavo kaj stilo:

Kompare kun La Mastro de la Ringoj kaj La Hobito, la Silmariliono estas komplika libro - laŭ frua buŝ-recenzisto vera "[Malnova Testamento]?". Parte ĉar la lingvaĵo estas pli antikveca, parte ĉar apenaŭ aperas hobitoj, sed ĉefe ĉar ĝi ne vere havas unu kontinuan rakonton en si, sed multajn! Ĝi pritraktas la tutan historion de Mez-Tero?, ekde ties ekkreiĝo far Dio ĝis kie finas La Mastro de la Ringoj - spano trans jarmiloj, kun senfinaj luktoj inter "bonuloj" kaj "malbonuloj", kaj eĉ inter la bonaj mem: Kaj Elfoj? kaj Homoj interbatalas. Ĝi estas morna kaj ŝajne senespera libro, sed tre bela ĝuste pro tiu nigro, ekpenetrita de lumo, io kio donas al ĝi aparte keltan? trajton. Resumege:

• Dio kreas la mondon kaj sendas tien svarmon da Ainur (praanĝeloj) kiuj iĝas Gedioj (Valar) kaj finpreparas la mondon (modlas, semas, metas astrojn ĉielen, ktp) antaŭ la alveno de la 3 Gentoj: Elfoj, Homoj kaj Gnomoj.

• La Gedioj translokiĝas al sankta insulego okcidenta Aman, kie ili kreskigas 2 arbojn sanktajn kaj lumantajn, kiuj kune kun la stelaro pribrilas la mondon.

• La Elfoj? vekiĝas ĉe la praa lago Cuivénenen [kuiVEnenen] ("Lago Vekiĝa"), kaj kelkaj ekmarŝadas okcidenten, logataj far la Gedioj kaj la lumego de la du Arboj. Kelkaj atingas la marbordon, kelkaj atingas mezvojan insulon, kaj kelketaj la destinon: Aman.

• Sanktinsulana Elfo Fëanor kaptas iom de la du-arba lumego en tri belegajn gemojn - la Silmariloj.

• Melkor, la diablo? inter la gedioj, mortigas la du arbojn, kaj fuĝas transmaren kun la Silmariloj de Fëanor.

• Fëanor kaj ties sep filoj ĵuras sian kondamnon de Melkor kaj ke ili postĉasu la Silmarilojn ĝis la fino de la mondo. Tio estas la eko de la tragika disiĝo de la Elfaj gentoj, kaj de eraoj da milito en Mez-Tero.

• Dio Aulë envia je la vera Dio el ŝtono kreas la Gnomojn, kiuj estas detruataj sed poste revivigataj far Dio pro kompato.

• La Gedioj kreas la sunon kaj la lunon, kaj je la unua sunleviĝo vekiĝas la unuaj Homoj.

• La elfaro de Fëanor alvenas la elfojn, homojn kaj gnomojn de Beleriand, plej okcidenta regno de Mez-Tero, sed oriente de Gediujo. Komenco de multaj malpli "kosmaj" rakontoj, pri amo, herooj, interklanaj bataloj, intergentaj konfliktoj, kaj antaŭ ĉio, pri la milito kontraŭ Melkor, Satano.

• Post longega erao da bataloj kaj suferoj, naskiĝas Eärendil, kiu estante duone Elfo kaj duone Homo, estas sendata kiel ambasadoro al la gedioj transmaren. Li alvenas ilin kun unu el la Silmariloj ligita frunte, kaj sukcesas konvinki ilin, ke nepras dia interago.

• La Gedioj kaj la Bonaj popoloj kune venkas Melkor, ĵetante lin ekstermonden al eterna kondamno en malplena kosmo. Tamen, oni ne sukcesas kapti Sauron, servisto lia... Eärendil postvivas kiel la stelo Venuso, kaj tiele la tri Silmariloj poe kuŝiĝas ĉielen, maren kaj terprofunden.

Jen la vera Quenta Silmarillion. Alie la libro entenas interalie rakonton pri Númenor (la Atlantido? de Tolkien), insulo kiun bonaj homoj ricevis donace de la Gedioj post la Granda Batalo, kaj kiel Homa avido finfine sinkigis ĝin kaj ŝanĝis la mondon de ebena cirklo al ronda globo kian ni konas ĝin hodiaŭ kaj dum la epoko de la Hobitoj.

La Silmariliono ankoraŭ ne trovis sian Esperantan tradukiston.