Etnografio >
Etno > Etnonimo <
Etnolisto
Etnonimo sin prezentas apartan specon de historia leksiko. Ĝi estas nomo de diversaj tipoj de etnokomunumoj: nacioj, popoloj, triboj, gentoj. Etnonimojn, ilian genezon, disvastigon, funkciadon kaj strukturon pristudas scienco Etnonimiko (greke ethnos - gento, popolo, onyma - nomo). Ĝi estas parto de Onomastiko.
Inter etnonimoj oni distingas makroetnonimojn - nomoj de grandaj etnoj aŭ etnaj grupoj, foje komprenita kiel vasta komunumo de genetike malsamaj popoloj (amerikanoj, araboj, ĉinoj, rusoj) kaj mikroetnonimoj - nomoj de malgrandaj etnaj grupoj (irokezoj, peĉenegoj, k.a.).
Etnonimoj povas estis aŭtoetnonimoj - etnaj kaj tribaj memnomoj, kaj aloetnonimoj - nomoj donitaj al ili de aliaj popoloj. Ekzemple, germanoj sin nomas "Deutschen", sed aliaj tute diverse - allemand (francoj), nemec (rusoj), tedeschi (italianoj) ktp.
Memnomo de etnoj kutime klarigeblas kiel "popolo", "homo", "parolanto en iu lingvo", "siaj homoj". La sama memnomo "Deutschen" etimologie devenas de malnovgermana diot - "popolo", duitisk - "popola".
Ĝenerale etnonimoj konformas kun la loknomoj, kie loĝas etnoj. Tiu konformeco povas esti rekta, kiam landnomo devenas de etnonomoj - greko/Grekio, franco/Francio, au inversa, kiam etnonimo formiĝis el landnomo - Ukrajno/ukrajnano, Kanado/kanadano. Chi tiu vico de nomoj estas konata kiel Etnotoponimoj.
Proksimaj al etnonimoj estas nomoj de loĝantoj, kreita de diversaj loknomoj - eŭropanoj, afrikanoj, kaŭkazianoj, siberianoj. Ili estas nomata Etnoĥoronimoj.
Apartan tipon de nomoj prezentas Lingvonimoj - nomoj de lingvoj, kiuj servas al certaj etnoj kaj popoloj kaj devenas de etnonimoj, francoj/franca lingvo, eŭskoj/eŭska lingvo.
Jen listo de kelkaj etnoj, kies memnomoj diferencas de ĝenerale konataj nomoj aŭ havas klarigeblan signifon.
Etno | Memnomo | Signifo |
Albanoj? | ŝkiptar | "ŝĉip" - "paroli kompreneble"
|
Apaĉoj? | ndee, dine | "popolo"
|
Araukanoj? | mapuĉe | "popolo de tero"
|
Armenoj | haj | tribnomo antikva
|
Atapaskoj? | dene, na-dene | "popolo"
|
Afganoj? | puŝtun | -
|
Afrikaneroj? | buroj | "kamparano" - nederlande
|
Aztekoj | asteki, nahua | -
|
Balkaroj? | taulu | "montarano"
|
Berberoj? | amazig | "homo"
|
Buŝmanoj? | boosjeman | "arbara homo"
|
Bhotioj? | bhotija | nepale "tibetano"
|
Ĉeĉenoj? | noĥĉij | -
|
Ĉerokoj? | - | "homoj de kaverno"
|
Ĉinoj? | ĥanĵen | -
|
Delavaroj? | lenape | "vera homo"
|
Dunsianoj? | dunsjan | "orienta vilaĝo"
|
Eŭskoj | euskaldunak | "parolantoj de la Eŭska lingvo"
|
Finnoj? | suomalaiset | -
|
Fulboj? | fulbe | "dissemitaj"
|
Gaoŝanoj? | gaoŝan | ĉine "montarano"
|
Grekoj? | elines | -
|
Ĝuangoj? | patrasa-ara | "vestita de folioj"
|
Hotentotoj? | koj-kojn | "popolo de popoloj"
|
Ĥantoj? | ĥante | "homo"
|
Ĥazareanoj? | ĥazara | perse - "mil"
|
Japanoj | niĥondzin | -
|
Kabardianoj? | adige | nomo de metaetno
|
Koptoj? | - | de greka "Aigyptios"
|
Koreanoj | ĉoson saram | -
|
Ladinoj? | ladini | de latina "latinus"
|
Malajanoj? | orang-melaju | "homoj el Melaju-lando"
|
Maorioj? | maori | "ordinara"
|
Marianoj? | marij | "homo"
|
Nenecoj? | nenec | "homo"
|
Nganasanoj? | nganasan | "homo"
|
Norvegoj? | nordmenn | "nordaj (ge)viroj"
|
Papuoj? | papuva | indonezie - "krispa"
|
Pigmeoj? | - | "pygmaios" - greke "pugno-ampleka"
|
Rumanoj? | roman | latine "romanus" - "romiano"
|
Santaloj? | ĥor | "homo"
|
Singaloj? | sinhala | "leona gento"
|
Sindhoj? | sindhu | sanskrite "Induso" (rivernomo)
|
Suahiloj? | waswahili | "homoj el bordo", arabe "sahel" - "bordo"
|
Tagaloj? | tagailog | "loĝantaj ĉe akvo"
|
Telugoj? | andhra | -
|
Tibetanoj? | pjoba | -
|
Vedoj | vedan | tamile "ĉasisto" |