[Hejmen]Romanaj Numeraloj

Hejmpaĝo | Lastaj Ŝanĝoj | Preferoj | Uzu X-Sistemon

Matematiko > Nombro > Romanaj Numeraloj

La sistemo aperis ĉirkaŭ 800 jaro a.K. ĉe etruskoj kaj ĝin uzis ankaŭ antikvaj romanoj. Anoj de la eŭropa kulturo ankoraŭ uzas ĝin hodiaŭ por datoj (monatnombroj, jarcentoj), por ĉapitroj en libroj aŭ simple por dekoraj celoj.

Unu I Dek unu XI Tridek XX
Du II Dek du XII Kvardek XL
Tri III Dek tri XIII Kvindek L
Kvar IV Dek kvar XIV Sesdek LX
Kvin V Dek kvin XV Sepdek LX
Ses VI Dek ses XVI Okdek LXX
Sep VII Dek sep XVII Naŭdek XC
Ok VIII Dek ok XVIII Cent C
Naŭ IX Dek naŭ XIX Kvincent D
Dek X Dudek X Mil M

La regulo por skribi naturalajn nombrojn estas simpla: oni skribas romanajn ciferojn en vico, dume, se la granda cifero staras antaŭ malgranda, ili adiciiĝas (VI = 5+1=6), kontraŭkaze - oni subtrahas la malgrandan nombron de la granda (IX = 10-1=9). La dua principo estas uzata nur por eviti kvarfojan ripeton de la sama nombro: oni skribas XL = 80-10=40 anstataŭ XXX =10+10+10+10=40.

Plenumo de aritmetikaj operacioj per romanaj ciferoj estas maloportuna.


Hejmpaĝo | Lastaj Ŝanĝoj | Preferoj | Uzu X-Sistemon
Eblas nur legi tiun ĉi paĝon | Vidu aliajn reviziojn
Laste redaktita April 17, 2002 9:09 pm by pc-208-211.hf.uib.no (diferencoj)
Serĉu: