Matematiko >
Nombro > Operacioj per nombroj
- Adicio - operacio por trovi la sumon de nombroj aŭ kvantoj. La signo de adicio estas + (plus). Se ni adicios 5 kaj 3, ni ricevos 8. 5 kaj 3 estas adiciatoj, 8 estas sumo.
- Subtraho - operacio por trovi la diferencon de la dua nombro per la unua nombro; La signo de subtraho estas - (minus). Ekz. ĉe la subtraho: 9-6=3, oni diras, ke 9 estas la malpliigato, 6 estas la subtrahato, 3 estas la diferenco.
- Multipliko - operacio, per kiu, se oni multiplikas nombron a per pozitiva entjero n , oni povas trovi la sumon de la nombroj n, el kiuj ĉiu egalas al a. La signo de multipliko estas · aŭ x. Ĉe la multipliko: a x b = c, oni nomas a kaj b faktoroj, kaj c la produto, x estas la multiplika signo.
- Divido - operacio, kies celo estas scii, kiomoble unu kvanto (nomata dividato) entenas alian (nomatan dividanto); la rezulto nomiĝas kvociento. La signo por divido estas :. ekz. a:b=a/b; a dividite per bo egalas a super bo.
- Potenco - la produto de n faktoroj, el kiuj ĉiu egalas al a; ekz. 34=3 x 3 x 3 x 3=81 aŭ la kvara potenco de tri. La nombro 4 estas eksponento.
- Radiko - la radiko de nombro a per alia nombro n estas tia nombro, ke ĝia potenco per n egalas al a: la noa radiko de 10; la radiko de 8 per 3 estas 2 (kuba radiko el 8); kvadrata radiko el 25 estas 5.
- Logaritmo (de pozitiva nombro a en logaritma sistemo kun bazo b) - La eksponento, per kiu oni devas potenci b por ekhavi a. Dekuma logaritmo estas kun bazo 10; natura logaritmo - kun bazo e=2,71828...
En la aro de N (naturaj nombroj) ĉiam eblas operacioj de la adicio, multipliko, potencigo, sed ne ĉiam - subtraho, divido kaj radikigo. Ekzemple, ne ekzistas la natura nombro, kiu estas rezulto de la operacioj: 3-6 kaj 3:7. Por solvi ĉi-tiun problemojn oni enkondukis nociojn de negativaj nombroj kaj racionalaj nombroj.
![[Hejmen]](vikio.png)